
Dr Paweł Figurski jest adiunktem naukowym w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół relacji religii i polityki w czasach przednowoczesnych, a także podejmują problematykę religijnej legitymizacji władzy w czasach najnowszych.
Do szczegółowych zainteresowań Figurskiego należy wpływ teologii Eucharystii i praktyki mszalnej na sposoby sakralizacji średniowiecznej władzy. Zagadnienie to było analizowane w ramach grantu NCN Preludium 3, którego Figurski był kierownikiem. Tematyce uświęcenia średniowiecznej monarchii była poświęcona również dysertacja doktorska pt.: Modlitwy za króla w kanonie rzymskim Mszy. Studium z dziejów teologii politycznej wczesnego średniowiecza w łacińskim chrześcijaństwie, napisana pod kierunkiem prof. Romana Michałowskiego i obroniona na Wydziale Historycznym UW. W swojej pracy Figurski analizuje na podstawie najważniejszego tekstu liturgicznego łacińskiego chrześcijaństwa, jakie treści polityczne zawierały modlitwy mszalne, które wyrażały i kształtowały teologię polityczną wieków średnich (od IV do XI wieku).
Zainteresowanie teologią i praktyką eucharystyczną doprowadziły Figurskiego do odkrycia liturgiki jako jednej z nauk społecznych i potencjału tej nieczęsto praktykowanej przez humanistów dyscypliny dla badań nad historią polityczną w czasach przednowoczesnych. Propagowanie badań nad źródłami liturgicznymi w celu analizy form sprawowania władzy oraz funkcjonowania średniowiecznych społeczeństw ma na celu towarzystwo naukowe PSALM-Network (Politics, Society and Liturgy in the Middle Ages), które Figurski założył wraz z kolegami z wielu ośrodków badawczych. Ponadto jego innymi zainteresowaniami są współczesne przejawy teologii politycznej oraz metodologiczna dyskusja nad tą problematyczną dyscypliną. Pierwszym efektem tych zainteresowań był udział w grancie "Rex nunquam moritur" Comparative Approaches to Political Theologies from the Middle Ages to the Present, realizowanym w ramach modułu 2.1. Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.
Figurski kształcił się w Instytucie Historycznym UW w ramach indywidualnego toku studiów pod kierownictwem prof. Romana Michałowskiego (magisterium). W ramach programu Erasmus odbył semestr letni (2010) na Westfälische Wilhelms-Universität w Münster, gdzie przebywał także na stypendium naukowym pod opieką prof. Gerda Althoffa w ramach grantu Sonderforschungsbereich 496 (lato 2011). Figurski był również studentem Collegium Invisibile, w którym odbywał tutoriale na temat średniowiecznego malarstwa miniaturowego z prof. Grażyną Jurkowlaniec (UW) oraz Hagenem Kellerem (WWU Münster).
Studia doktoranckie realizował od 2011 do 2016 roku na Wydziale Historycznym UW pod kierunkiem prof. Romana Michałowskiego oraz dr. hab. Krzysztofa Skwierczyńskiego (promotor pomocniczy do 2016 r.). W tym czasie prowadził wiele zajęć w Instytucie Historycznym UW (ćwiczenia z historii powszechnej, ćwiczenia z historii Polski, translatorium z języka niemieckiego, wykład anglojęzyczny dla studentów programu Erasmus). W trakcie studiów doktoranckich Figurski wypracowywał także warsztat wydawcy źródeł historycznych pod okiem prof. Evy Schlotheuber na Heinrich Heine Universität w Düsseldorfie (lato 2012), a także w trakcie wielu szkoleń z zakresu studiów nad rękopisami (HAB Wolfenbüttel 2012, Handschriftenzentrum der Universitätsbibliothek Leipzig 2013). W latach 2012-2014 osobiście pracował z setkami rękopisów średniowiecznych przechowywanych w Rzymie, Paryżu, Londynie, Oxfordzie, Wolfenbüttel, Berlinie, Hildesheimie, Ivrei, Krakowie, Płocku, Gnieźnie. W roku akademickim 2014/2015 przebywał jako Garstka Fellow na University of Notre Dame, gdzie oprócz własnych badań prowadził zaprojektowane przez siebie zajęcia dla undegraduate studies pt.: History of Medieval Poland. W kolejnych latach akademickich pozostał na University of Notre Dame jako Fulbright Grantee oraz Fellow at the Center for Ethics and Culture. Tamże uzyskał dyplom Master of Theological Studies (specjalizacja liturgika), a w trakcie studiów na amerykańskiej uczelni (2015-2017) zdobył wiele nagród i grantów przyznanych przez the Nanovic Institute (Professional Development Grants), Rome Global Gateway (Short-term Graduate Research Fellowship) oraz KANEB Center for Teaching and Learning (Striving for Excellence in Teaching Certificate).
Obecnie dr Figurski pracuje nad oryginalnością i wtórnością polskiej kultury politycznej i religijnej od X do XIII wieku na podstawie zachowanych źródeł liturgicznych w ramach grantu NCN Opus prof. Romana Michałowskiego. Zadaniem Figurskiego jest opracowanie politycznego i społecznego znaczenia liturgii dla oryginalności kultury władztwa Piastów (do końca XIII wieku) ze szczególnym uwzględnieniem tzw. Sakramentarza tynieckiego. Figurski przygotowuje również w celu publikacji rozszerzoną wersję doktoratu (tytuł roboczy): Król i Eucharystia: teologia polityczna w łacińskim chrześcijaństwie (IV-XIII w.). Studium przypadku, a także jest w trakcie pracy nad książką popularyzującą wiedzę liturgiczną pt.: Niebezpieczna modlitwa. Krótka historia kanonu rzymskiego Mszy.
Najważniejsze wyróżnienia:
- Fellow at the Center for Ethics and Culture, University of Notre Dame (2016/2017)
- Absolwent Collegium Invisibile; tutoriale od 2008 do 2016 r. z prof. Grażyną Jurkowlaniec (UW), prof. Hagenem Kellerem (WWU Münster), prof. Peterem Jeffery’m (Notre Dame)
- Self-Placed Graduate Award na University of Notre Dame, Fulbright Commission (2015/2016)
- Garstka Fellow at the Department of History, University of Notre Dame (2014/2015)
- Stypendia START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2012 oraz 2013).
- Stypendia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (od 2007 do 2011 r.)
- "The Exultet of Bolesław II of Mazovia and the Sacralisation of Political Power in the High Middle Ages," [w:] Premodern Rulership and Contemporary Political Power. The King's Body Never Dies, red. K. Mroziewicz, A. Sroczyński (Amsterdam, 2017), s. 73-111.
- P. Figurski (razem z K. Mroziewicz i A. Sroczyńskim), "Introduction," [w:] Premodern Rulership and Contemporary Political Power. The King's Body Never Dies, red. K. Mroziewicz, A. Sroczyński (Amsterdam, 2017), s. 9-21;
- E. Schlotheuber (współpraca P. Figurski, N. Hoffmann) "De institucione Paradysi et humili ingressu sororum," (edycja źródłowa) [w:] Liturgical Life and Latin Learning at Paradies bei Soest, 1300-1425: Inscription and Illumination in the Choir Books of a North German Dominican Convent, 2 t., red. J. Hamburger, E. Schlotheuber, S. Marti, M. Fassler (Münster, 2016), t. 2, s. 4-17;
- "Das sakramentale Herrscherbild in der politischen Kultur des Frühmittelalters," Frühmittelalterliche Studien 50 (2016): 129-161;
- "Mactata hostia. O tożsamości Brunona z Kwerfurtu oraz logice wizji dla czasów ottońskich," [w:] Ja-my-oni. Tożsamości ludzi średniowiecza, red. L. Jurek, P. Figurski, W. Oczkowski, M. Sas (Warszawa, 2012), s. 67-85;
- "Duchowość eucharystyczna Bernwarda z Hildesheim. O obrazowości kultury ottońskiej," Kwartalnik Historyczny 119/3 (2012): 425-465;
- Przekaz ideowy i datacja Mors et miracula beati Verneri," Studia Źródłoznawcze. Commentationes 48 (2010): 25-43.
Najważniejsze wystąpienia zagraniczne:
07/07/2017 – Universität Regensburg – Gottesdienst in Regensburger Institutionen. Zur Vielfalt liturgischer Traditionen in der Vormoderne. Referat pt.: "Regensburg Prayers for Rulers in the Roman Canon of the Mass. An Insight into the Broader Phenomenon."
12/05/2017 – Western Michigan University – 52nd International Medieval Congress. Referat pt.: "Conflict over Prayers for the Rulers in the Roman Canon of the Mass during the so-called Gregorian Reform."
01/04/2017 – Westfälische Wilhelms-Universität in Münster – Ritual and Historiography in the Middle Ages. Referat pt.: "Prayers for Rulers in the Roman Canon of the Mass and the so-called Investiturstreit."
14/05/2016 – Western Michigan University – 51st International Medieval Congress. Referat pt.: "The Ideal of Rex et Sacerdos in the Ottonian Liturgical Books: A Reconsideration."
02/11/2015 – Eberhard Karls Universität in Tübingen – Mittelalterlische Seminar von Prof. Steffen Patzold. Wykład pt.: "Rex quasi episcopus: Prayers for Rulers during the Eucharist and the Sacralization of Medieval Kingship."
06/07/2015 – University of Leeds – International Medieval Congress. Referat pt.: "Liturgical Prayers for Rulers in the Roman Canon of the Mass: Origins of an Overlooked Tradition and Its Consequences for Medieval Political Theology during Reforms of the Church."
10/04/2015 – Princeton University – Rulers, Kingship, and Legacies of Power. Referat pt.: "Forging Consensus on Sacral Kingship. Evidence from the Prayer for the Ruler in the Roman Canon of the Mass ("Te igitur clementissime Pater")."
stan na wrzesień 2017 r.
Więcej aktualnych informacji na stronie: https://uw.academia.edu/PawełFigurski