Marzena Zawanowska, absolwentka zakładów Hebraistyki i Arabistyki (Wydział Orientalistyczny UW), adiunkt w Centrum Badania i Nauczania Dziejów i Kultury Żydów w Polsce im. Mordechaja Anielewicza, Instytut Historyczny UW, pełni również funkcję kustosza kolekcji rękopisów w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma. Doktorat obroniła na Wydziale Orientalistycznym (UW) przy współpracy z Uniwersytetem w Tel Awiwie, gdzie odbyła staże podoktorskie. Przez wiele lat była związana z Zakładem Kultury i Historii Żydów (UMCS) oraz Zakładem Hebraistyki (UW). Zajmuje się głównie średniowieczną egzegezą biblijną (zwłaszcza karaimską, pisaną w języku judeo-arabskim), a także pograniczami judaizmu i islamu, historią myśli żydowskiej oraz literaturą. W latach 2010-2012 prowadziła międzynarodowy projekt badawczy Polish-Jewish Literary Encounters in the Inter-War Period and Their Cultural Context: Retrieving a Rescued Masterpiece, realizowany w ramach grantu Homing Plus (FNP), dzięki któremu ukazały się polskie przekłady niemal całej spuścizny poetyckiej (tworzonej zarówno po hebrajsku, jak w jidysz) narodowego poety Izraela, Chaima Nachman Bialika. Obecnie prowadzi projekt The Karaites and Karaism as Portrayed in Medieval Rabbanite Sources. A Comparative Study and Translation of Judah Halevi’s Kuzari realizowany w ramach grantu Opus (NCN).
- The Arabic Translation and Commentary of Yefet ben ʿEli the Karaite on the Abraham Narratives (Genesis 11:10–25:18) (Leiden: Brill, 2012) [s. xvi, 283, 279].
- (z Maciejem Tomalem), Ch. N. Bialik, Pieśni w przekładzie Salomona Dykmana. Wydanie krytyczne, poprawione i rozszerzone Marzena Zawanowska i Maciej Tomal. Dodatkowe wiersze w poetyckim opracowaniu Jacka Dehnela z hebrajskiego przełożyła Marzena Zawanowska [seria Literackie spotkania: na styku kultur polskiej i żydowskiej, t. 1], Austeria, Kraków–Budapeszt 2012 [s. 699].
- (z Reginą Gromacką), Literackie spotkania w międzywojennej Polsce: Chaim Nachman Bialik i Salomon Dykman. Studia nad hebrajskim „poetą narodowym” i jego polskim tłumaczem pod redakcją Marzeny Zawanowskiej i Reginy Gromackiej [seria Literackie spotkania: na styku kultur polskiej i żydowskiej, t. 2], Austeria, Kraków–Budapeszt 2012 [s. 304].
- (z Jacekiem Dehnelem), Ch. N. Bialik, Wiersze i poematy. W poetyckim opracowaniu Jacka Dehnela. Wstęp, przekład filologiczny i opracowanie całości Marzena Zawanowska. Konsultacje merytoryczne Karolina Szymaniak. Tekst jidysz przepisała Anna Szyba [seria Literackie spotkania: na styku kultur polskiej i żydowskiej, t. 4], Austeria, Kraków–Budapeszt 2012 [s. 199].
Artykuły
- The Bible Read through the Prism of Theology: The Medieval Karaite Tradition of Translating Explicit Anthropomorphisms into Arabic, „Journal of Jewish Thought and Philosophy” 24 (2016), s.163–223.
- Między Judaizmem a Islamem – rzecz o początkach Karaizmu, „Kwartalnik Historii Żydów” 1/257 (2016), s. 11–34.
- ‘Where the Plain Meaning is Obscure or Unacceptable…’: The Treatment of Implicit Anthropomorphisms in the Karaite Tradition of Arabic Bible Translation, „European Journal of Jewish Studies” 10 (2016), s. 1–49.
- Chaim Nachman Bialik and Shlomo Dykman – Polish-Jewish Literary Encounters in the Inter-War Period, „Polin” 28 (2015), s. 187–208.
- Was Moses the mudawwin of the Torah? The Question of Authorship of the Pentateuch According to Yefet ben ‘Eli, [w:] „Studies in Judaeo-Arabic Culture: Proceedings of the Fourteenth Conference of the Society for Judaeo-Arabic Studies”, red. H. Ben-Shammai, A. Dotan, Y. Erder i M. A. Freidman, Tel Aviv University Press, Tel Awiw 2014, s. 7*–35*.
- Review of Scholarly Research on Yefet ben ‘Eli and His Works, „Revue des études juives” 173 (1/2) (2014), s. 97–138.
- (z Meirą Polliack), ‘God Would not Give the Land, but to the Obedient’: Medieval Karaite Responses to the Curse of Canaan (Genesis 9:25), [w:] „The Gift of the Land and the Fate of the Canaanites in Jewish Thought, from Antiquity to the Modern Period”, red. K. Berthelot, J. E. David i M. Hirshman, Oxford University Press, Oxford 2014, s. 112–152.
- Islamic Exegetical Terms in Yefet ben ‘Eliʼs Commentaries on the Holy Scriptures, „Journal of Jewish Studies” 64 (2013), s. 306–325.
- In the Border-Land of Literalism: Interpretative Alterations of Scripture in Medieval Karaite Translations of the Bible into Arabic, „Journal for Intellectual History of the Islamicate World” 1 (2013), s. 179–202.
- Amistyczny mesjanizm wczesnych Karaimów, „Kwartalnik Historii Żydów” 2 (230) 2009, s. 141–161.
Przekłady
- (z Moniką Adamczyk Garbowską i Andrzejem Trzcińskim), Zagłada Biłgoraja. Księga pamięci, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2009.
- Jeszajahu Leibowic, Pięć Ksiąg Wiary, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008.
- (z Adamem Lipszycem), Gershom Scholem, Żydzi i Niemcy: Eseje, Listy, Rozmowa, Pogranicze, Sejny 2006.